ENERGIE  
Maintenance Magazine 163 – maart 2024

Energietransitie in industrie een boost geven

Op een groene, slimme en rechtvaardige manier produceren is een must om tegen 2030 efficiënter energie te verbruiken, zoals Europa voorschrijft. Die energie-efficiëntie moet tegen dan ook in de maakindustrie 32,5% hoger liggen. De grote vraag is hoe onderhoud en assetmanagement bij kunnen dragen aan het realiseren van deze doelstelling. Het Interreg project MORE4Sustainability wil bedrijven in Noordwest-Europa hierbij helpen.

De industrie in het noordwesten van Europa is koploper in het verbruik van fossiele brandstoffen. Om de Europese doelstellingen te halen, is er voor deze regio nog veel werk aan de winkel. Mainnovation geeft als kennispartner en ervaren onderzoeksbureau sturing aan de uitvoering van grote delen van het marktonderzoek binnen het MORE4Sustainability project om bedrijven te helpen bij die noodzakelijke energietransitie. “Het wordt een hele uitdaging om klimaatneutraliteit in 2050 te bereiken. De energie-omslag gaat te traag in de maakindustrie en dus is een inhaaloperatie op zijn plaats. Voor fabrieken is het een veel omvangrijker proces om een installatie die al tientallen jaren meedraait, duurzamer om te vormen. Bedrijven zijn niet zo wendbaar als particuliere huishoudens die met zonnepanelen en elektrische wagens makkelijker een duurzame weg kunnen inslaan. We stelden ons al langer de vraag op welke manier onderhoud kan bijdragen aan de verduurzaming van de industrie”, steekt Mark Haarman van Mainnovation van wal. “Samen met BEMAS, de Belgische Maintenance Associatie, en andere verenigingen uit Nederland, Duitsland en Frankrijk werken we transnationaal samen.”

Opzet en partners

Binnen de Europese Unie liep al een Interreg programma 2021-2027 dat een groene, slimme en rechtvaardige energietransitie promoot in Noordwest Europa. Het steunt projecten die een klimaatneutrale, energie-efficiënte en duurzame samenleving stimuleren.

MORE4Sustainability past binnen dat plaatje en geniet een subsidie van 344.238 euro. Het project loopt anderhalf jaar, tot april 2025. Hiervoor werken sinds december vorig jaar verschillende partners samen. Het consortium wordt geleid door BEMAS en verloopt in samenwerking met Mainnovation en volgende internationale partners: de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud (NVDO), de Duitse non-profitorganisatie Forum Vision Instandhaltung e.V. (FVI) en de Europese concurrentiecluster voor geavanceerde productietechnologieën in de regio’s Pays de la Loire en Bretagne in Frankrijk (EMC2).

Unieke benchmarkstudie

“MORE4Sustainability is een tweeledig project”, duidt Haarman. “Het project start met een unieke benchmarkstudie bij meer dan 200 bedrijven in België, Nederland, Frankrijk en Duitsland. De maakindustrie in deze landen vertegenwoordigt meer dan 80% van de industrie aanwezig in de NWE-regio. We nemen hierin verschillende bedrijfstakken op: olie en chemie, staal, voeding en dranken, biowetenschappen, papier en pulp, auto’s, consumentenelektronica, lucht- en ruimtevaart en geavanceerde productietechnologieën. We mikken op 50 bedrijven per land. In ruil ontvangen de deelnemende bedrijven een degelijk onderbouwd benchmarkrapport op maat. Dat moet hun betrokkenheid bij het project stimuleren en ons waardevolle inzichten verschaffen.”

Roadmap voor trainingsprogramma

Die inzichten uit de benchmarkstudie vormen namelijk het fundament van een uitgebreide roadmap. Dit is het tweede deel van het project. “Op basis van die roadmap ontwikkelen we een trainingsprogramma in vier talen voor duurzaam assetmanagement. De onderhouds- en assetmanagementmedewerkers opleiden in duurzaamheid is de belangrijkste activiteit van MORE4Sustainability. Na de roadmap volgt het implementeren van die training bij het technisch management, actief in asset-intensieve industrieën. Opzet is om vanaf januari 2025 in elk deelnemend land klassikale trainingen te organiseren. Parallel lanceren we een e-learningcursus.”

Vanuit technische kennis

Haarman legt uit dat alle projectpartners in de vier deelnemende landen de overtuiging delen dat onderhoud en assetmanagement een belangrijke rol spelen bij het verbeteren van de duurzaamheidsprestaties van industriële activiteiten in Europa. “Technische besluitvormers hebben een sleutelrol bij het bepalen van de prestaties van assets wat betreft energie en emissies. Hun gedetailleerde technische kennis is essentieel om relevante verbeteringen op het vlak van duurzaamheid en energieprestaties te identificeren en implementeren. Het is vooral zaak om hen hiervan bewust te maken enerzijds, en kennis en methodes aan te bieden, en een self assessment tool, waarmee ze aan de slag kunnen gaan, anderzijds.”

Best practices

Verwachting is dat tegen komende zomer de benchmarkstudie is afgerond. “Voor deze benchmarkstudie werken we een framework uit dat we door vier professoren in België, Nederland, Duitsland en Frankrijk lieten valideren. We hopen bij de bedrijven te weten te komen op welke manier zij al energie-efficiënt werken en minder CO2 uitstoten. Wat hebben ze al ondernomen en wat zijn de resultaten? Het moet een reeks best practices opleveren waarvan andere bedrijven kunnen leren. We kennen al een aantal praktijken voor duurzaam assetmanagement: isolatie van apparatuur, energiezuinige verlichting, HVAC met hoog rendement, elektrificatie van assets, conditiebewaking, preventief onderhoud, opvang van afvalwarmte en energiebeheersystemen. Ondanks dit potentieel hebben slechts enkele bedrijven in de NWE-regio het duurzaam assetmanagement al omarmd.”

Draagvlak creëren

Mainnovation voert jaarlijks een marktonderzoek uit om bedrijven te helpen om hun onderhoudsafdelingen te professionaliseren. “Als onderzoeksbureau willen we voorop lopen in deze materie. We merken bij de bedrijven wel dat er meer aandacht is voor duurzaamheid. We hopen dan ook dat ze bereid zullen zijn om aan deze studie deel te nemen. Onze focus ligt niet zozeer op het aantal bedrijven dat deelneemt, dan wel een zo groot mogelijk draagvlak te creëren wat de geloofwaardigheid van de roadmap alleen maar versterkt.”

Door Elke Lamens