MAINTENANCE IN DE KIJKER  
Maintenance Magazine 161 – september 2023

Van afvalwater tot drinkbaar water

Duurzaamheid is ook voor de onderhoudsdiensten één van de sleutelwoorden. Daarbij wordt niet enkel naar energie gekeken, maar ook steeds meer naar water. Zeker voor brouwerijen, waar grondwater in grote volumes de revue passeert in de productie, maakt het een belangrijk deel uit van de ecologische voetafdruk. Brouwerij De Halve Maan uit Brugge bewees met een recente investering dat het anders kan. Het zette in op duurzaamheid met zonnepanelen, een waterzuiveringsinstallatie en energie-efficiënte koeling.

Duurzaamheid begon voor Brouwerij

De Halve Maan met het wegtrekken uit het centrum. Het hart van de brouwerij bleef weliswaar behouden binnen de stadsmuren, maar om de groei te kunnen blijven bolwerken (sinds de herstart in 2005 met de lancering van bieren als Brugse Zot en Straffe Hendrik is het de snelst groeiende brouwerij van de Benelux) kreeg de bottelarij een plaatsje aan de rand van het centrum. In plaats van het bier met vrachtwagens door de historische stadskern te jagen, investeerde het bedrijf in een ondergrondse pijpleiding van enkele kilometers in 2016. Een volgende missie was zelfvoorzienend te worden op vlak van energie. Als brouwerij draait dat proces grotendeels om water. Hoe minder water per liter bier er nodig is, hoe kleiner de ecologische voetafdruk.

70% water weer herbruikbaar maken

De waterzuiveringsinstallatie die De Halve Maan hiervoor voor ogen had, was echter geen klein bier. De lat lag hoog: 70% van het afvalwater moest weer naar zuiver en herbruikbaar water getransformeerd worden. Niet voor de productie van het bier, maar wel voor het spoelen van de flesjes en de vaten. Op die manier zal de brouwerij minder grondwater oppompen. Tijdens die transformatie wordt restwarmte gerecupereerd en proceswarmte geproduceerd. Daarmee wordt biogas opgewekt. Genoeg om ook 30% van het gasverbruik zelf te produceren en een stap vooruit naar zelfvoorziening te zetten. De technische dienst van De Halve Maan kon daarbij rekenen op externe expertise. Veolia Water Technologies deed het engineeringswerk om de waterzuiveringsinstallatie binnen de bestaande site in te werken. Vewaco verzorgde de mechanische uitvoering: pompen, beluchters, filtratiesystemen en al het leidingwerk om de waterzuivering te voeden en te voorzien van alle media.

Financiering gezocht

Voor de financiering van dit project zocht De Halve Maan verschillende pistes op. Via crowdfunding werd het publiek, net als bij de bierpijpleiding, uitgenodigd om te participeren. Al wie meedeed mocht bij de opening van de installatie komen proeven van het water en, indien gewenst, doorspoelen met een glas Brugse Zot. Na 24 uur was de 2 miljoen euro al binnen. Daarnaast kreeg De Halve Maan steun van VLAIO via de ecologiepremie+. Dat omvatte naast de waterzuiveringsinstallatie, de biogasproductie, de energierecuperatie door restwarmte en een koelingsinstallatie. “De laatste jaren heeft de drankenindustrie met heel wat crisissen te kampen gehad. Dan is het niet evident om investeringen in duurzaamheid te doen. Op die moeilijke momenten hadden we de steun van VLAIO, waardoor dat allemaal wél mogelijk was en we toch ook met die belangrijke projecten bezig konden zijn”, aldus zaakvoerder Xavier Vanneste.

Duurzame koeling

Ook voor de koelingsinstallatie stond duurzaamheid centraal in de keuzes. Het systeem met een koelvermogen van 300 kW werkt op basis van het natuurlijke koudemiddel ammoniak. Een installatie ook met oog op de toekomst, want ze kan eenvoudig uitgebreid worden tot 600 kW. Het secundair koelcircuit met mono-propyleenglycol met een temperatuur van -5°C bevoorraadt verschillende procestoepassingen. Sommige van die toepassingen koelen rechtstreeks met glycol, voor andere processen zoals het HVAC-systeem wordt ijswater gekoeld met de glycol. Aparte kringen met een mengregeling staan in voor specifieke temperaturen voor de verschillende brouw- en bottelprocessen, gaande van de bewaring van het bier in de CCT-opslagtanks met koelmantel aan -1 °C. Modulerende regeling van zuig- en persdruk zorgen voor een optimaal rendement van de koelinstallatie. De warme kamer van 22 °C voor hergisting op de fles wordt verwarmd met recup warmte van de koelinstallatie. Door het op afstand monitoren en eerstelijns ingrijpen wordt de CO2-voetafdruk van de koeling sterk verminderd alsook de TCO.

Verder sleutelen aan duurzaamheid

De Halve Maan blijft werken aan duurzaamheid. “We houden onze mensen scherp, er is altijd ruimte voor verbetering”, aldus Vanneste. “Eigenlijk is duurzaamheid een mentaliteit en iets van alle dagen . We kijken steeds waar we ons verder kunnen optimaliseren.” De brouwerij bekijkt bijvoorbeeld hoe het de retourstroom van leeggoed nog meer kan recupereren. “We willen mensen motiveren om herbruikbaar glas te retourneren naar de brouwerij. Dat is economisch interessant én duurzamer. We zijn er meer dan ooit mee bezig.”

Door Valérie Couplez