CORROSIE  
Maintenance Magazine 161 – september 2023

Hoe productielijnen weer veilig tot leven brengen

Mottenballen, ze hingen bij grootmoeder in de kast om te zorgen dat ook de kleren die erin bleven geen gaatjes kregen. Dat de term naar analogie ook in onderhoud opduikt, hoeft niet te verwonderen. Mothballing verwijst naar het deactiveren, opslaan en bewaren van installaties voor later gebruik. Soms dwingen economische of andere omstandigheden bedrijven immers om productielijnen of zelfs hele sites voor langere periode te sluiten. Het is belangrijk om dan de juiste maatregelen te nemen, zodat er later geen duurdere problemen opduiken. Een interview met specialist ter zake, Bernie Price. Door Valérie Couplez

Zijn ervaring met mothballing begon op olieplatforms. Maar later zag hij ook welke valkuilen chemische bedrijven konden tegenkomen door niet voldoende aandacht aan deze problematiek te besteden. De multinational waar hij voor werkte, besloot om tijdelijk een van diens productielijnen stil te leggen. Toen de opstart enkele jaren later weer op het programma stond bleek ongeveer een derde van de onderdelen (instrumentatie, pompen …) verdwenen. “Als iemand ergens in de productie een kritisch onderdeel dringend nodig had, gingen ze het daar gewoon halen.”

Verantwoordelijkheden en procedures

Price kan het aantal fabrieken dat bij een shutdown onvoldoende schoongemaakt en onderhouden is niet meer op twee handen tellen. “Dat gebeurt vanuit de valse logica dat als er geen directe inkomsten aan verbonden zijn, ook de uitgaven naar nul moeten worden herleid.” Incidenten zoals hierboven maakten het voor hem duidelijk dat men verantwoordelijkheden moet toewijzen en de juiste procedures op het getouw zetten om tot een gestructureerde aanpak te komen. Mothballing dus. Tijdens de oliecrisis in ’97 waren bepaalde olieplatformen niet meer economisch leefbaar. De procedures en methodologie die hij toepaste bleken ook voor andere sectoren succesvol. Ze werden gedeeld met verschillende organisaties. Uiteindelijk maakte Price er zijn broodwinning van met de oprichting van Polaris Veritas, niet enkel voor mothballing, maar voor het coachen van bedrijven doorheen het verbeteren van de betrouwbaarheid van hun processen en installaties.

Bedreigingen

Hoewel het om complexe en diverse problematieken gaat, bestaan er voor elk de juiste tools en technieken. Een optimale reductie van schade en corrosie tegen de laagst mogelijke kost hangt af van een goede inschatting van de duur. “De hoofdbekommernis is het onder controle krijgen van corrosie. Of het nu gaat om mechanische of elektrische apparatuur, of om systemen om vloeistoffen, stoom of gas te verwerken. Corrosie heeft verschillende oorzaken. In fabrieken die stilliggen zullen er meer fluctuaties in temperatuur en condensaties optreden. Daarnaast kan onkruid beginnen groeien of daagt er ongedierte op. En het kan snel gaan, als bepaalde condities gecombineerd worden. Routine-inspecties zijn daarom essentieel. Een goed bewaarde installatie, kost maar maximaal 5% van wat je voor een vervanging zou betalen. Bij de herstart van een fabriek waar mothballing niet volgens de regels gebeurd is, lopen de kosten op tot 20%. En dat is vaak een breekpunt.” Onderhoud moet zich overigens niet beperken tot de fysieke realiteit. “Hou rekening met de verlenging van vergunningen en licenties. Het vergt vaak meer moeite om een nieuwe te krijgen, dan een bestaande te verlengen.”

Mogelijke scenario’s

Hoe moet een plan van aanpak er dan uitzien? “Je twee grootste vijanden zijn corrosie en schimmel. Veel hangt af van de lokale omstandigheden en het microklimaat. Geef een medewerker de verantwoordelijkheid en de macht om alle mogelijke scenario’s te evalueren en de gekozen strategie te implementeren. Zet daar ook de nodige middelen tegenover. Niet alleen voor de initiële shutdown maar ook voor de behoudsstrategie. Dat kan soms de nodige overredingskracht kosten …” Price dringt ook aan om de technici en operatoren in het plan te betrekken. “Ze kunnen de kwaliteit en de uitvoering enorm verbeteren. Voor het onderhoud op lange termijn is het belangrijk mensen te gebruiken die en de skills hebben en de machines goed kennen. Neem foto’s van de bestaande situatie. Gaat het om zeer oude installaties, onderzoek dan wat een upgrade zou kosten alvorens geld te besteden aan het onderhoud. Praat ook met je verzekeringsmaatschappij over de implicaties op het risico en op je polis.”

Methodologie voor gestructureerde aanpak

Voor de onderhoudspraktijken zelf raadt Price aan om voor elk onderdeel een specifieke mothballing methodologie uit te werken. “Hou dit bij en geef duidelijk aan wat er precies gedaan is om een bepaalde asset te bewaren tijdens deactivatie. Met veiligheidsprogramma’s en routineaudits elke drie à zes maanden kan je incidenten vermijden. Hou er rekening mee dat het team dat de installatie of lijn achteraf weer opstart waarschijnlijk niet hetzelfde zal zijn. Een filter of een interne component die niet aanwezig is, kan makkelijk over het hoofd gezien worden met alle mogelijke gevolgen tijdens de toekomstige start-up.” Regelmatig onderhoud betekent ook het regelmatig testen van apparatuur. “Voor sommige installaties, denk aan boilers, is dit zelfs een wettelijke verplichting in de meeste landen.” Verder is het cruciaal om procesmaterialen te verwijderen. “Zelfs de meest onschadelijke materialen die in de installatie achterblijven kunnen op lange termijn kosten veroorzaken. Zoek experten die het juiste advies kunnen geven over het bewaren van specifieke machines. Die investering haal je eruit.”

Corrosie verhinderen

Als de temperatuur en vochtigheid veranderen, beginnen installaties echt te ademen. “De belangrijkste boosdoener in de geleidelijke achteruitgang is galvanische corrosie. Daarvoor heb je enkel een geleidend medium, een elektrolyt of zuurstof nodig. Haal één van de drie uit de vergelijking en je kan slijtage tegengaan. Kortom, hou ongelijksoortige metalen oppervlakken zoveel mogelijk apart, droog of verwijder geleidende media en elimineer zuurstof en bronnen van chemische of biologische corrosie. Open bijvoorbeeld alle kleppen, want die bevatten vaak verschillende metalen.” Corrosie treedt niet op wanneer de relatieve vochtigheid in de omgeving onder 40% blijft. “Het gebruik van droogmiddelen of gassen geniet de voorkeur op beschermende coatings. Gebruik deze beschermende was en vloeibare PVC coatings enkel wanneer het kostenplaatje er om vraagt.” Voor oliesmeersystemen kunnen VSI concentraten (vapour space inhibitors) overwogen worden.

Droog, proper en bedekt

Een goede bescherming voor individuele machines is het gebruik van plastic krimpfolie die droogmiddelen bevat. “Waak er wel over dat ze eerst schoongemaakt en gedroogd zijn. Het is van het grootste belang dat tanks, drukvaten en leidingen zo proper en zo droog mogelijk zijn. Voor systemen die corrosieve vloeistoffen bevatten die niet efficiënt geleegd kunnen worden, bestaan er chemische zuurstofvervangers om aan vers water toe te voegen.”

Naar een interview uit de Asset Performance niewsbrief