ENERGIE  
Maintenance Magazine 156 – mei 2022

Veiligheid en beschikbaarheid 24/7

Een veilige productie, continuïteit en procesefficiëntie qua energieverbruik en duurzaamheid. Op deze onderwerpen ligt sterk de nadruk bij zinkfabriek Nyrstar in Budel. De technische dienst van Nyrstar werkt nauw samen met de experts van ‘preferred supplier’ Elsto Services om zo bij te dragen aan een stabiel productieproces. De relatie van Nyrstar en Elsto dateert al van de 70-er jaren. Door jarenlang kennis en ervaring over dit productieproces te delen kunnen ongeplande productiestilstanden succesvol worden afgewend.

Henriëtte van Norel

In Budel worden blokken van 25 kg tot 4 ton vervaardigd, bestaande uit zuiver zink (99,9999%) of diverse zinklegeringen. Hoewel veel van de gebruikte recepturen gestandaardiseerd zijn, komen er regelmatig legeringen bij die op klantwens worden vervaardigd. Zo worden de zinken blokken onder andere geleverd, verwerkt en gebruikt aan/in verzinkerijen, zinksmelterijen, staalfabrieken, de industrie, de automotive en de bouw. Zink wordt in veel industrietakken toegepast ter bescherming tegen corrosie. Illustratief in dat geval is de auto-industrie. De productie van zink vergt veel energie, en ondanks dat Budel tot de meest energie-efficiënte smelters ter wereld behoort, blijft energiebeheer een belangrijk aandachtspunt. Zo is het productieproces bijna volledig geëlektrificeerd en is nu dan ook zaak om die elektriciteit te vergroenen. Daarom is dan ook op het terrein van Nyrstar het grootste zonnepark van Nederland gebouwd. Dirk Wiermans, general manager bij Elsto Services: “In het kader van die ontwikkeling hebben wij Nyrstar Budel in 2015 reeds geadviseerd om gefaseerd de overstap te maken van IE1- naar IE3-motoren ofwel energiezuinige motoren.”

Samenwerkingsovereenkomst

Wiermans vertelt: “In het kader van een Europese aanbesteding heeft Elsto zo’n vijf jaar geleden, samen met de afdeling inkoop van Nyrstar, een pakket samengesteld, bestaande uit twee verschillende types motoren met een IE-3 classificering, diverse modellen tandwielkasten en alle daarbij behorende reservedelen. Een pakket gericht op duurzaamheid en energie-efficiëntie. Omdat in de tussentijd er technologisch weer enorme stappen voorwaarts zijn gezet, wordt achter de schermen voortdurend hard gewerkt aan het up-to-date houden van dit pakket. Zo gaan we momenteel voor alle producten uit het pakket na of deze nog leverbaar zijn of dat moet worden gezocht naar een alternatief. Verder wordt gekeken of alles goed is gedocumenteerd, wat eventuele consequenties zijn als een product dient te worden vervangen en/of de artikelomschrijvingen nog juist zijn. Bij de herziening van dit pakket zetten we tevens in op standaardisatie daar waar mogelijk en wordt goed gelet op de technische consequenties als een alternatief wordt geselecteerd.”

Praktijkvoorbeeld

“Een voorbeeld ter illustratie: enige tijd geleden werd een linker en een rechter motorreductor met een IE2-classificering binnengebracht in onze werkplaats. De linker bleek nog goed te zijn en de rechter was toe aan vervanging. Als de rechterreductor dan door een IE3-model wordt vervangen, dan is het belangrijk om ook de linker te vervangen, zodat er in geen geval kleine toerentalverschillen kunnen optreden. Belangrijk is dat we dergelijke technische informatie als ‘preferred supplier’ tijdig delen met het team van Nyrstar, zodat ze dit niet op het moment dat het component defect gaat nog eens hoeven uit te zoeken. Mirjam Timmermans, inkoper bij Nyrstar: “Bovendien kunnen we op basis van een uitgewerkt inkoopdocument in bulk inkopen bij Elsto Services, wat natuurlijk prijstechnisch veel gunstiger is. In het kader van verduurzaming wordt momenteel, in overleg met de engineers van Nyrstar, nagedacht over een gefaseerde implementatie van frequentie-omvormers. De hoeveelheid reservedelen die op voorraad liggen bij onze organisatie, wordt bepaald aan de hand van de zogeheten FMECA-methodiek, die om de zoveel jaar wordt uitgevoerd. Op basis van deze resultaten wordt de voorraad voortdurend aangepast. Grofweg kan worden gesteld dat Nyrstar van het merendeel van de componenten er één of twee op voorraad heeft liggen.”

Hogere productieperformance

Leo Gootjes, hoofd Onderhoud bij Nyrstar Budel vult aan: “Nyrstar werkt voortdurend aan optimalisatie van zijn productieproces, daarbij te allen tijde rekening houdend met de veiligheid. Hierdoor is met de jaren de beschikbare ruimte voor de Technische Dienst om storingen op te vangen fors kleiner geworden en worden alsmaar hogere eisen gesteld aan de beschikbaarheid en betrouwbaarheid van onze installaties. Dat is een behoorlijke uitdaging, temeer omdat stabiel opereren van ons productieproces niet eenvoudig is, gezien de vele verschillende samenstellingen van ertsen die worden aangeleverd. Erts is een natuurproduct, afkomstig uit verschillende mijnen in de wereld, met steeds een wisselende samenstelling en reactie. Bij binnenkomst weten onze mensen ongeveer welke zinkertsen er worden geleverd en hiervan is de samenstelling bekend. Om het proces echter zo stabiel mogelijk te houden, worden al deze verschillende ertsen direct na binnenkomst gemengd tot een zo optimaal mogelijke samenstelling.”

Onderhoud

“We hebben een onderhoudsdienst met 52 medewerkers en circa 30 contractors. Deze mensen zijn tezamen verantwoordelijk voor drie fabrieken, te weten ‘roosting en zwavelzuur’, ‘loging en zuivering’ en ‘elektrolyse en gieterij’. Ongeveer 60% van het onderhoud dat wordt uitgevoerd is inspectief en preventief onderhoud en slechts 40% is correctief. Elsto Services is één van onze experts voor elektrische en mechanische componenten die vervangen of gereviseerd moeten worden of als er metingen moeten worden uitgevoerd.”. Wiermans vult aan: “Zo’n defect component wordt dan in onze werkplaats gerepareerd of er wordt een vervangend product geleverd. Ook bij de grotere onderhoudsstops vraagt Nyrstar ons om componenten mee terug te plaatsen, als ze zelf onvoldoende capaciteit hebben of niet de juiste expertise in huis hebben. Denk bijvoorbeeld aan een hoogspanningsmotor met glijlagers van weleer, die een soort axiale verplaatsing heeft bij de opstart van een proces. Dit moet exact worden uitgeklokt en uitgemeten en dat is echt werk voor experts.”

Retrofitten

Retrofitten wordt bij fabrieken als deze steeds belangrijker. “Zo hebben we onlangs Nyrstar binnen enkele dagen een alternatief geboden voor een hele grote 2,6 MW bij 10 kV motor die niet meer beschikbaar was in de markt. Omdat een gangbaar alternatief in de markt net niet paste in de opstelling ter plaatse, is in onze werkplaats in zeer korte tijd een subframe gebouwd dat eerst op locatie is ingemeten. Vervolgens hebben onze eigen engineers het subframe ontworpen, doorgerekend en wordt het ter plaatse geïnstalleerd samen met de motor. In zulke situaties komt onze expertise het beste tot zijn recht”, aldus Wiermans.

Resultaten

Gootjes besluit: “Mede door de snelheid van het team in de werkplaats van Elsto Services en de transparante en heldere communicatie met veel technische diepgang zijn we er meerdere keren in geslaagd de afgelopen jaren om dreigende productiestilstanden te voorkomen en onze zinkproductie op een veilige manier te verzekeren.”