STOOM
Maintenance Magazine 155 – maart 2022
Davy Van Paemel (Spiraxsarco): “Predictief onderhoud is op stoominstallaties niet altijd vanzelfsprekend. Dat komt doordat de kwaliteit van de stoom soms moeilijk te voorspellen is.” (Foto Spiraxsarco)
Mélissa Sebille, Valérie Genot en Bart Van den Brande (Armstrong International): De markt opent zich meer en meer voor geïntegreerde oplossingen.” (Foto Armstrong International)
Een technieker controleert de werking van een condenspot. (Foto Armstrong International)
Degelijk onderhoud kan de levensduur van stoominstallaties aanzienlijk verlengen. Het beperkt ook de herstellingskosten en vermindert de kans op productiestilstanden. Daarom is het aangewezen om aanvullend op curatief onderhoud zoveel mogelijk in te zetten op preventief en predictief onderhoud.
Koen Mortelmans
“In een typische stoominstallatie faalt jaarlijks 5 tot 15% van de condenspotten. Het implementeren van een proactief beheerprogramma voor condenspotten kan de efficiëntie van de installatie verhogen en het aantal condenspotten onder controle houden”, voert specialist Bart Van den Brande van stoominstallateur Armstrong International aan. “Maar predictief onderhoud is op stoominstallaties niet altijd vanzelfsprekend”, stelt Davy Van Paemel, stoomexpert bij Spiraxsarco (Zwijnaarde). “Dat komt doordat de kwaliteit van de stoom soms moeilijk te voorspellen is, door de veranderlijke condities van de waterbehandeling en de veranderlijke werkingscondities en stilstanden. Ook de opstelling en montage van de installaties spelen een rol.”
“Door meer en meer meetapparatuur/sensoren te plaatsen op stoominstallaties en vervolgens een op algoritmen gebaseerde data-analyse uit te voeren en het accumuleren van meetgegevens, kunnen we onderhoudsactiviteiten beter voorspellen en daarmee ook tijdig ingrijpen. Op kritische componenten zoals condenspotten is continue monitoring om de actuele condities en daarmee de goede werking te monitoren meer dan aangeraden. Voor andere componenten kan de meetfrequentie worden ingesteld in functie van de installatie of van de behoefte.” Van Paemel onderstreept dat de wissel van curatief naar predictief onderhoud ook mogelijk is met bestaande installaties. “De ingrepen zijn beperkt. Mechanische aanpassingen op de installaties zijn niet nodig, de sensoren worden rond de buis gemonteerd en de meetgegevens worden draadloos doorgestuurd.”
“We rusten de installaties dan uit met een geavanceerde PLC en communicatiemodule, waarmee we zelf in verbinding staan”, geeft Kris Stappers mee, commercieel directeur bij thermisch specialist Callens. Ook Armstrong International zit op deze lijn. “Onze test- en monitoringsystemen zijn makkelijk te monteren en vereisen geen aanpassingen van bestaande leidingen. In bijna alle gevallen kunnen onze monitoringoplossingen in bestaande installaties worden geïntegreerd,” bevestigt specialist Mélissa Sebille.
“Bij preventief onderhoud maken wij een onderscheid tussen het wettelijke en het geadviseerde onderhoud”, aldus Ann Verhue, business unit manager maintenance bij Callens. “Het wettelijk verplichte onderhoud beperkt zich tot het inwendig inspecteren van de ketel, de revisie van de veiligheidskleppen en het controleren op verstoppingen van de verschillende appendages en de instrumentatie. Dit geldt eveneens voor de brander. Die wordt altijd gereinigd en getest. Naast dit wettelijke onderhoud adviseren wij onze klanten om preventief een aantal appendages en instrumenten (waaronder veiligheidskleppen, peilglazen, ontstekingselektrode, vlamdetectie, ontgasser, spuitank, voedingspompen …) te vervangen om onnodige stilstanden en de daaraan gekoppelde productieverliezen te vermijden. Dit leggen we in overleg met de klanten vast in een onderhoudsprogramma.”
“Voor een efficiënt proactief preventief onderhoud adviseren wij een volledige analyse van de condenspotten en omringende afsluiters”, zegt Van den Brande. “Hierbij noteren we de opwaartse stroomdruk, de toepassing, de temperatuur, de stoomstroom, de afvoer van de condensaten en de aanwezigheid van warmte-isolatie. Dit is noodzakelijk om het geheel te kunnen interpreteren. Welke waarden worden bewaakt hangt af van de efficiëntie- en emissiereductiedoelstellingen die de gebruikers verwachten. Armstrong International raadt minstens één diagnose per jaar aan, zodat het jaarlijkse uitvalpercentage beperkt blijft tot 12 à 20%. Een hogere frequentie kan dit percentage verminderen tot 5 à 12%. De installatie van een permanent bewakingsapparaat maakt onmiddellijke detectie van werkingsproblemen mogelijk en een faalpercentage van 3 tot 5% is haalbaar.”
“Onze serviceafdeling evolueert momenteel van curatief naar predictief onderhoud, afhankelijk van de toepassing,” zegt Stappers. “We houden daarbij rekening met de Belgische stoomwetgeving uit 1991. Die legt op dat bepaalde stoomgeneratoren minstens jaarlijks een inwendige en uitwendige inspectie moeten ondergaan. Dit vergt als voorbereiding altijd een mechanisch onderhoud ter plaatse. Om onze klanten van échte totaalontzorging te laten genieten zetten we in op stoominstallaties die we alvast in hun geheel van op afstand kunnen monitoren. We stellen daarbij een serviceplan op dat overeenkomt met de specifieke noden van de productieomgeving om te komen tot zowel een probleemoplossende aanpak op afstand als een dagelijkse opvolging van de installatie. Wie kiest voor deze proactieve ontzorging, mag erop rekenen dat we de prestaties van de installatie, de waterkwaliteit en het rendement continu monitoren. Dit komt bovenop de dringende meldingen waarop onze specialisten meteen inspelen.” De waarden die bij predictief onderhoud moeten worden gemonitord hangen sterk af van de specifieke processen en de belangen van de gebruikers. “Standaardparameters zijn de stoomdruk, het gasverbruik en de temperatuur van het voedingswater en de rookgassen”, aldus Verhue. “We kunnen die uitbreiden om tot een volledige energieberekening en opvolging van de waterkwaliteit en het stoomverbruik over te gaan.”
De aanbieders van stoominstallaties evolueren meer en meer in de richting van digitalisering en nieuwe businessmodellen, zoals ‘machine as a service’. Daarbij verkopen ze geen installaties, maar verbinden ze zich ertoe dat hun klanten, zolang het contract loopt, altijd over een efficiënt werkende installatie beschikken. “We zien de vraag naar dergelijke dienstverleningen stijgen”, merkt Van Paemel op. “De markt opent zich meer en meer voor geïntegreerde oplossingen”, stelt Van den Brande vast. “Omdat stoominstallaties vandaag, wettelijk verplicht, nog altijd een dagelijkse opvolging ter plaatse vereisen, is de traditionele manier van werken nog altijd de meest gangbare. Toch zien we een kentering, ,aldus Stappers. “De motivatie hiervoor is het tekort aan technisch onderlegd personeel en de focus van onze klanten op hun corebusiness.”
