COLUMN  
Maintenance Magazine 153 – september 2021

Ongeval tijdens onderhoudswerken: wie draait ervoor op?

Uit recente cijfers blijkt dat er zich meer dan 400 arbeidsongevallen per dag voordoen. Vooral tijdens onderhoudswerken. De vraag rijst wie er aansprakelijk zal zijn.

Bij het uitvoeren van onderhoudswerken komt men in contact met allerhande machines, onderdelen ervan … Vooral wanneer het gaat om een interventie die noodzakelijk is wegens een storing, is het opletten geblazen. Om het euvel zo snel mogelijk te verhelpen, wordt er vaak niet genoeg gelet op de veiligheid. Op juridisch vlak zullen de details nauwlettend onderzocht moeten worden om na te gaan wie aansprakelijk is. Er zal bijvoorbeeld gecontroleerd worden of alle procedures met betrekking tot het onderhoud werden in acht genomen, of de onderhoudstechnieker zich aan alle regels heeft gehouden en zelf geen fout heeft gemaakt, of andere medewerkers een fout hebben gemaakt, of de machine zelf geen mankement heeft vertoond die tot het ongeval leidde … Nagaan wie aansprakelijk is voor een arbeidsongeval is dus niet evident.

Wie is aansprakelijk volgens de wet?

Het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, degene door wiens schuld de schade is ontstaan, verplicht deze te vergoeden (art. 1382 BW). Verder wordt aangehaald dat men aansprakelijk is, niet alleen voor de schade die men veroorzaakt door zijn eigen daad, maar ook voor die welke veroorzaakt wordt door de daad van personen voor wie men moet instaan, of van zaken die men onder zijn bewaring heeft. Ook zijn de meesters en zij die anderen aanstellen, aansprakelijk voor schade die door hun dienstboden en aangestelden veroorzaakt wordt in de bediening waartoe zij hen gebezigd hebben (art 1384 BW). Anderzijds is er nog artikel 18 van de Arbeidsovereenkomstenwet. Concreet betekent dit artikel dat de werknemer meestal niet aansprakelijk zal kunnen gesteld worden bij het uitvoeren van zijn arbeidsovereenkomst; behalve dan in drie gevallen: bedrog, zware fout of vaak voorkomende lichte fout.

Kan de werkgever strafrechtelijk vervolgd worden in geval van een arbeidsongeval?

Een werkgever is ertoe gehouden om alle noodzakelijke maatregelen te nemen om de veiligheid van zijn werknemers te garanderen en te voorkomen dat er ongevallen gebeuren. Doet hij dat niet, dan kan er sprake zijn van een strafrechtelijke inbreuk. Doch, het is ook mogelijk dat de werknemer (het slachtoffer dus), zelf een fout heeft gemaakt waardoor het ongeval zich voordeed.

Uit de praktijk

Onlangs sprak de rechter zich uit over een arbeidsongeval met dodelijke afloop. De werkgever werd strafrechtelijk vervolgd voor ‘onvrijwillige doodslag door nalatigheid’. De werkgever argumenteerde dat zijn werknemer zelf in de fout was gegaan door zich roekeloos te gedragen. Volgens deze rechter had de werkgever nagelaten zijn personeel in te lichten over alle mogelijke risico’s in het bedrijf. De rechter stelde de werkgever in het ongelijk en achtte hem strafrechtelijk aansprakelijk voor het arbeidsongeval. Werkgevers moeten voorzichtig moeten zijn en hun personeel zo goed mogelijk informeren. Doen ze dit niet, dan bestaat effectief de mogelijkheid dat ze strafrechtelijk vervolgd worden.