PARTNERINFO  
Maintenance Magazine 149 – september 2020

Colruyt Group bouwt ‘vertical farm’

Minimaal onderhoud voor economische haalbaarheid

In maart pakten de Bio-Planet winkels uit met verse basilicum, geteeld volgens het principe van vertical farming. Revolutionair aan dit verhaal is dat het volledig om eigen kweek gaat. Colruyt Group ontwikkelde immers zelf een ‘vertical farm’ die ingenieus in elkaar steekt. In die mate zelfs dat met minimaal onderhoud een heel hoge graad van bedrijfszekerheid wordt gegarandeerd.

Els Jonckheere

‘Vertical farming’ is geen nieuw gegeven. Het kweken van planten in verschillende lagen boven elkaar in een afgesloten ruimte met een optimale temperatuur, luchtvochtigheid en verlichting wint wereldwijd aan populariteit. “Helaas wordt het economische aspect niet altijd in rekening gebracht”, vertelt R&D-engineer Sarah Roels. “Dat was voor Colruyt Group natuurlijk geen optie. Vele start-up bedrijven vertrekken vanuit plantenfysiologie en zoeken dan naar bestaande technologie om een werkende unit te bouwen. Wij zijn gestart vanuit technisch oogpunt, omdat Colruyt Group ontzettend veel kennis over engineering, koeling, waterzuivering, energie-efficiëntie, ventilatie … in huis heeft.”

Eigen creatie van A tot Z

Bij de ontwikkeling van de vertical farm sloegen R&D en Technische Dienst de handen in elkaar. “Het was een bijzonder interessant project omdat we bestaande kennis moesten toepassen op een concept dat voor ons volledig nieuw was. De R&D-afdeling concentreerde zich op het onderzoek naar de correlatie tussen plantengroei en het optimale gebruik van energie, water en grondstoffen. De focus van de technische dienst lag op het vertalen van onze ideeën naar de ontwikkeling van gloednieuwe componenten. Het resultaat is een volledig eigen creatie: de sleuven waarin de plantjes groeien, de verlichting, de toevoer van nutriënten, de programmatie van de installatie, de beveiliging … Maar ook alles buiten de farm is ontsproten uit interne kennis en creativiteit, zoals de opslag en filtratie van het regenwater, de mengers voor nutriënten, de machine om het substraat klaar te maken, de installatie die de plantjes water geven vooraleer ze worden verpakt, de verpakking zelf …”, aldus Roels.

Van niemand afhankelijk

Omdat de vertical farm samen met de technische dienst werd ontwikkeld, werd al in de R&D-fase over onderhoud nagedacht. Het resultaat is een complexe installatie die met eenvoudige, bedrijfszekere en bekende componenten is samengesteld. Bij problemen is er bovendien zo goed als geen interactie van derde partijen vereist. “Colruyt Group beschikt over een technisch team van 1.600 medewerkers”, vertelt Kristof Lauwereys, projectingenieur technieken. “Onze grote interne kennis laat toe om storingen of defecten zelf te verhelpen. We moeten dus niet wachten tot een toeleverancier zijn technieker stuurt, waardoor we natuurlijk razendsnel kunnen ingrijpen. Bij een alarmmelding staan onze eigen techniekers binnen het uur in de vertical farm. Dit laat toe om problemen in de kiem te smoren en zodoende grote reparatiekosten te vermijden. Aangezien wij ook zelf de hele sturing ontwikkelden, zijn we 100% zeker dat de alarmering piekfijn op de toepassing is afgesteld. Het systeem laat bovendien toe om data te verzamelen en te vergelijken, waardoor we verder kunnen optimaliseren.”

Minimaal onderhoud

Dat het concept goed werd uitgekiend, bewijst de geringe correctieve maintenance sinds de officiële opstart in het voorjaar van 2020. “Onze ingrepen bleven beperkt tot een achtergebleven kabelbindertje dat in een pomp was terechtgekomen, het verstoppen van de nutriëntenpompen en een paar lampen die niet goed functioneerden”, aldus Lauwereys. Ook het preventieve luik van het onderhoud blijkt miniem te zijn. Vaste onderhoudstechnieker Bjorn Borremans legt uit: “Voor het afvoeren van de restwarmte maken we gebruik van dry-coolers. Deze staan op het dak en zuigen lucht aan, waardoor er zich doorheen de tijd vervuiling op de batterij en lamellen opbouwt. Dat moet één keer per jaar worden verwijderd net voor de zomer aanbreekt. Zo garanderen we dat de dry-coolers optimaal zullen functioneren tijdens de hete zomerdagen. Een ander belangrijk aandachtspunt is de lekdetectie van de propaan chillers. Wij kiezen bewust voor het klimaatvriendelijke propaan als koudemiddel. Nadeel is echter het potentiële explosiegevaar. Vandaar dat ingebouwde sensoren constant controleren of er geen lekken zijn. Jaarlijks checken we met een snuffeltoestel ook nog eens alle lassen en buizen om 100% op zeker te spelen. Ten slotte moeten we de luchtgroepen jaarlijks reinigen.”

Halve tot volledige dag per maand

Het hele bewateringssysteem vereist eveneens maar een minimaal preventief onderhoud. “We kozen voor pompen met levenslange gesmeerde lagers die geen onderhoud vereisen”, vervolgt Lauwereys. “Natuurlijk moeten we halfjaarlijks de sediment- en actievekoolfilters van de buffertank vervangen. Bij de uv-filters die de bacteriën, schimmels en virussen uit het water verwijderen, volstaat het om jaarlijks de uv-lamp te vervangen en de aanslag op het glas van de armatuur te verwijderen. De buffertank waarin de nutriënten en water worden gemengd, vereist een halfjaarlijkse reiniging. Dit betekent dat we alle water aftappen, manueel het bezinksel verwijderen om daarna het geheel met water na te spoelen. Kortom, onze vertical farm zal amper een halve tot volledige dag per maand aandacht van ons technisch team vragen. Wat natuurlijk een belangrijke factor is in de economische haalbaarheid van het project.”

Nog één vraagstuk

Er is echter nog één probleem waarvoor geen oplossing is gevonden: het reinigen van de goten waarin de plantjes groeien. “Als we de substraatrestjes niet geregeld verwijderen, lopen we het risico dat de ventilatie, water en nutriëntentoevoer niet goed meer zullen functioneren”, aldus Charlotte Vervaet, diensthoofd van de vertical farm. “Ook willen we te allen tijde vermijden dat substraat gaat rotten en er schimmelvorming optreedt. Sterilisatie is uit den boze omdat dit een nadelig effect op de plantjes zou hebben. De grootste uitdaging bestaat erin dat onze vertical farm nooit volledig kan worden leeg gemaakt zonder de aanvoer naar de Bio-Planet winkels in het gedrang te brengen. Maar ook dit vraagstuk zullen we zonder twijfel kunnen oplossen. Want we geloven sterk in dit concept waarmee Colruyt Group zich opnieuw kan manifesteren als een ecologische pionier.”

Onze grote interne kennis laat toe om storingen of defecten zelf te verhelpen