COLUMN  
Maintenance Magazine 149 – september 2020

Bedrogen bij aankoop van machine!

Een gespecialiseerde firma plaatst een hoogtechnologische machine in uw bedrijf, maar al snel merkt u dat deze niet naar behoren functioneert. De verkoper vindt dat er niets verkeerd is. U voelt zich bedrogen en vraagt u af of u hiertegen juridisch iets kan ondernemen?

Bij de aankoop van machines en materialen, gebeurt het dat de toestemming tot aankoop verkregen wordt door verkeerde en/of misleidende informatie. Nochtans is een professionele verkoper verplicht om juiste en volledige informatie te voorzien. Wordt er niet voldaan aan deze informatieplicht, dan kan de verkoper aansprakelijk gesteld worden. In zulke gevallen voorziet de wetgeving in specifieke verweermiddelen. De koper zal wel moeten aantonen dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen de onjuiste informatie en de schade die hij geleden heeft. Het komt er op neer dat hij deze machine niet zou gekocht hebben, of onder andere voorwaarden, indien hij weet had deze mankementen. In de praktijk kan de koper ‘dwaling’ of ‘bedrog’ inroepen.

Is er sprake van ‘dwaling’ of ‘bedrog’?

Dwaling vormt een uitzondering op de regel dat een koop definitief is. Dit betekent echter niet dat wanneer een aankoop niet voldoet, er automatisch een mogelijkheid tot ontbinding bestaat. Vooraleer er sprake is van dwaling moet er aan volgende voorwaarden worden voldaan. Zo moet de dwaling betrekking hebben op de zelfstandigheid van de zaak. Dit betekent dat het moet gaan om alle elementen waaraan de koper een groot belang hecht. Verder moet de dwaling verschoonbaar zijn. Dit betekent dat een redelijk mens voldoende voorzichtig moet zijn. Wie niet nadenkt en onmiddellijk akkoord gaat, moet er de gevolgen van dragen. Bij bedrog wordt de koper opzettelijk op een dwaalspoor gebracht. Om van bedrog te kunnen spreken is het niet noodzakelijk dat er daden gepleegd worden, woorden kunnen volstaan. Net als bij dwaling is het aan de rechter om erover te oordelen.

Wat met ‘verborgen gebreken’?

Indien de machine een gebrek heeft dat verborgen was op het ogenblik van de verkoop en hierdoor niet meer kan doen waarvoor ze werd aangekocht, dan is er sprake van een verborgen gebrek. De verkoper moet instaan voor verborgen gebreken, zelfs indien hij die niet kent (tenzij hij bedongen heeft dat hij tot geen vrijwaring zal gehouden zijn). Doch een professionele verkoper wordt steeds geacht het gebrek te kennen! In de praktijk moet de koper snel reageren. Een vordering op grond van verborgen gebreken moet binnen enkele dagen ingesteld zijn. Er kan een ‘exoneratieclausule in de verkoopovereenkomst staan. Hierin ontdoet de verkoper zich van zijn aansprakelijkheid. De rechter zal onderzoeken of dit correct is. Zo is er reeds geoordeeld dat verkopers die het verborgen gebrek effectief kenden, zich niet konden beroepen op een exoneratieclausule. Ze konden zich dus niet rechtsgeldig onttrekken aan hun aansprakelijkheid. De koper heeft de keuze om ofwel de machine terug te geven en zijn geld terug te krijgen, ofwel de machine te houden en een gedeelte terugbetaald te krijgen.

door Solange Tastenoye