IN THE FIELD  
Maintenance Magazine 147 – maart 2020

“Een veiligheidscultuur bouw je niet op in één dag”

Voor de elfde keer verkoos Agoria de Preventieadviseur van het Jaar. Die eer ging dit keer naar Dirk Gyzels, hoofd preventiedienst bij Inovyn Manufacturing Belgium in Antwerpen. Niet alleen binnen het bedrijf draagt hij veiligheid hoog in het vaandel. Als voorzitter van de VIBNA werkgroep Veiligheidsbeheer trekt hij mee aan de kar voor veiliger werkomgevingen in de Antwerpse haven.

Door Elke Lamens

Inovyn behoort tot de Ineos groep die chloor en aanverwante producten zoals waterstof, natrium- en kaliumchoride fabriceert, hoofdzakelijk voor grote klanten in de haven van Antwerpen. Inovyn Antwerpen telt 140 werknemers en doet een beroep op zo’n zestig huiscontractanten. Gezien de gevareneigenschappen van de producten is veiligheid een topprioriteit. Daarbij heeft Dirk Gyzels niet alleen oog voor de eigen medewerkers, maar ook voor de contractoren. “De grootste uitdaging is het voorkomen van incidenten waarbij werknemers en bedrijven in de buurt in contact zouden kunnen komen met onze producten”, benadrukt de preventieadviseur.

Consequent leiderschap

Binnen Inovyn is dan ook een streng veiligheidsbeleid uitgerold dat steunt op twintig principes van arbeids- en procesveiligheid en zeven Life Saving Rules die gelden voor alle werknemers op het bedrijfsterrein. “Wij voeren een veiligheidsbeleid dat verder gaat dan de wettelijke vereisten en strenger is dan in soortgelijke bedrijven. Het is dan ook een grote opdracht om de soms strenge eisen te implementeren, ervoor te zorgen dat de neuzen van alle medewerkers, van laag tot hoog, steeds opnieuw in dezelfde richting staan. Zo’n veiligheidscultuur bouw je niet in één dag op, dat vergt heel wat communicatie en overleg. Een beleid krijgt immers pas vorm als het gedragen wordt door de leidinggevenden. Daarom hebben wij een actie rond ‘consequent leiderschap’ opgezet met drie evenwichtige pijlers: waarderen, positief corrigeren en sanctioneren.” Alle leidinggevenden in de verschillende diensten kregen een opleiding ‘Veiligheidsmanagement voor leidinggevenden’ en worden opgeleid om onder meer werkvergunningen te verstrekken en veiligheidsrondgangen uit te voeren.

Observeren veiligheidsgedrag

Iedereen die in de installaties werk gaat uitvoeren, moet beschikken over een werkvergunning. Hierop staan de preventieve maatregelen vermeld om het werk veilig te kunnen uitvoeren. Een cruciaal element in de controle hierop zijn de dagelijkse veiligheidsrondgangen. Daarbij wordt het veiligheidsgedrag van de medewerkers geobserveerd en wordt dit gedrag, veilig of onveilig, steeds met de betrokken medewerkers besproken. Deze observaties worden telkens geregistreerd en jaarlijks geëvalueerd. In 2019 zijn er ongeveer 900 rondgangen uitgevoerd. Dat is noodzakelijk, want routine en nonchalance zijn ‘veiligheidskillers’. Bovendien weet elke werknemer dat een overtreding van de Life Saving Rules niet getolereerd wordt. We zijn hier erg streng in.”

Routine en nonchalance zijn ‘veiligheidskillers’

Preventief en predictief

“Elke werknemer die bij Inovyn binnenkomt, zij het eigen personeel dan wel contractoren of transporteurs, krijgt eerst een veiligheidsintroductie over de geldende bedrijfsregels, producten en de persoonlijke beschermingsmiddelen. Iedereen moet zich immers houden aan de veiligheidsvoorschriften van de site.” Daarnaast wordt de veiligheid van de installaties en de werkomgeving voortdurend geoptimaliseerd. “Zowel wettelijke als ‘risk based’ inspecties en preventief en predictief of voorspellend onderhoud van de installaties zijn daarbij onontbeerlijk. Zo zijn er predictieve diktemetingen op leidingen om ze tijdig te kunnen vervangen wanneer ze onderhevig zijn aan corrosie. Bepaalde kritieke onderhoudstaken worden trouwens als corebusiness gezien en door intern personeel onderhouden. Niet-kritiek onderhoud wordt overwegend uitbesteed aan geselecteerde derden met de juiste expertise, zoals stellingbouw of schilderwerken.” Alle contractoren beschikken ook over een uitgebouwd veiligheidsbeheerssysteem of VCA-certificaat om bij de opdrachtgevers in de Antwerpse haven te kunnen werken. De werken van de contractoren worden nauwlettend opgevolgd om zeker te stellen dat ze voldoen aan de kwaliteits- en veiligheidseisen. De prestaties van de contractoren worden jaarlijks beoordeeld. Het doorgedreven veiligheidsbeleid, bij zowel opdrachtgever als contractor, werpt effectief zijn vruchten af. De frequentiegraad van de ongevallen met werkverlet binnen de VIBNA-bedrijven (Vereniging van Industriële Bedrijven ten noorden van Antwerpen) ligt heel wat lager dan die van de Belgische industrie. Het VIBNA-platform is trouwens erg geschikt om goede praktijken en lessen uit incidenten en arbeidsongevallen onderling te delen.”

Slimme technieken

Gyzels verwacht dat er in de toekomst meer en meer slimme technieken hun intrede zullen doen, ook op veiligheidsvlak. “Onder meer drones kunnen bijdragen tot gerichter inspecteren, ‘smart wearables’ kunnen werknemers informeren over het juiste gebruik van de persoonlijke beschermingsmiddelen en specifieke apps kunnen ondersteuning geven bij bijvoorbeeld rondgangen of informatie over de gezondheidstoestand. De chemiesector is een innoverende industrie waar heel wat nieuwe technieken worden uitgetest”, weet Gyzels als geen ander. “De evolutie in de technologie zal ook de veiligheid in de bedrijven naar een nog hoger niveau tillen in de toekomst. En als dan alle werknemers nog de juiste mindset naar veiligheid hebben, wacht ons nog een mooie toekomst.”