IN THE FIELD  
Maintenance Magazine 147 – maart 2020

Feebased maintenance

Goede afspraken maken goede vrienden

We werken al decennialang op min of meer dezelfde manier. We kopen een machine bij de machinebouwer. Gaat er een onderdeel stuk, dan bestellen we een nieuwe component bij diezelfde machinebouwer. Dat is de traditionele Capex/Opex benadering. Vandaag zien we nieuwe modellen op de markt komen, die deze relatie compleet overhoop halen.

door sammy soetaert

Er zit een zekere tegenstrijdigheid in die traditionele benadering. Na de aankoop van de installatie verdienen machinebouwers en componentleveranciers niks meer aan hun klant, wanneer de installatie perfect loopt. Pas na de definitieve stilstand zal de klant weer investeren. Maar machines zijn niet perfect en er loopt wel eens iets verkeerd, waarbij hij zich meestal tot de verkoper richt voor vervangonderdelen. Op dat moment verdient de machinebouwer of componentleverancier wél iets aan de klant. Hij heeft er in zekere zin baat bij dat zijn machines af en toe stilvallen. En daar zit toch een tegenstrijdigheid in verweven.

Digitalisering als motor van nieuwe businessmodellen

Vandaag duiken er enkele markante evoluties op die nieuwe businessmodellen faciliteren. Er is digitalisering en de toegenomen connectiviteit, die toelaten om waarden snel en efficient te capteren en te versturen. Sinds kort duiken machine learning en artificiële intelligentie op om het gedrag van machines en onderdelen te voorspellen. Tot slot gingen de prijzen van opslagmedia enorm naar beneden. We kunnen nu met andere woorden overal meetdata genereren. Een eerste nieuw model dat uit deze evoluties ontstond is pay-per-use. Het bekendste voorbeeld komt uit de persluchtsector, waar klanten niet meer voor hun installatie betalen, maar per m3 lucht. Dan heeft de aanbieder er natuurlijk wél alle belang bij dat zijn assets in optimale conditie blijven. Een tweede markant voorbeeld is feebased maintenance. In dit concept betaalt de eindklant een voorafbepaald periodiek bedrag om onderhouds- én vervangingsacties uit te voeren. In ruil verbindt de aanbieder zich er toe om de assets die deel uitmaken van de overeenkomst te onderhouden volgens de opgelegde KPI’s.

Feebased model voor hardware en software

Jurgen Matthieu is business development manager bij SKF. Dat bedrijf lanceerde onlangs een abonnementsservice voor onderhoudsdiensten. Matthieu licht toe: “Vandaag bestaat quasi elke dienst uit een soft- en hardwarepijler. Onze software voor trillingsmetingen en conditiemetingen draait al bij 80% van onze klanten in een feebased model. We voeren de updates uit en volgen alles op afstand op. Voor hardware is dat nog niet ingeburgerd.” SKF bekijkt eerst samen met de klant de problematieken waar aan gewerkt kan worden: een efficiëntere smering, een betere instelling van zijn CMMS-systeem of een algemene verbetering van de onderhoudstaken. “Al die taken combineren we tot één pakket voor een vaste periodieke fee.” Prijsbepaling is zeer belangrijk. “Als blijkt dat wij de afgesproken KPI’s niet nakomen, moeten we zelf instaan voor de meerkosten van vervangcomponenten of bijkomende onderhoudstaken. Wij kunnen zelfs meer marge halen als we de installatie beter laten draaien dan vooropgesteld in het contract.” Nieuwe technologie wordt zo sneller geïmplementeerd. “Stel dat we een KPI vastleggen om een aantal smeeracties uit te voeren voor een bepaalde periode. Als we opteren voor een nieuw systeem met automatische smering, dan winnen we beide. Wij moeten minder onderhoudsacties ondernemen en het bedrijf geniet van een efficiënte installatie met de meest recente technologie.”

Zorg voor KPI’s die makkelijk na te gaan zijn, dat maakt discussies overbodig

“KPI’s moeten duidelijk zijn”

“De KPI’s worden best eenvoudig en duidelijk opgesteld. Zo is er een klant die jaarlijks vijftien keer getroffen werd door een ongeplande stop. Er is afgesproken dat wij dat terugbrengen tot tien, maar per extra vermeden stop krijgen we nog een extra fee. Dat is zeer makkelijk te meten. Het is een ander verhaal als een klant ‘de efficiëntie van de lijn’ als KPI wil. Dat is niet alleen moeilijk meetbaar, er spelen dan ook zaken mee die buiten onze scope liggen. Zorg dus voor KPI’s die makkelijk na te gaan zijn, dat maakt discussies overbodig.”

Kennisborging binnen bedrijf houden

Ook bij KSB beschikken ze over een vergelijkbaar programma. Servicemanager Wim De Mesmaeker, licht toe: “Voor een voorafbepaald bedrag bieden wij binnen onderhoudscontracten bepaalde diensten aan in het kader van ons Easy Maintenance programma, een door onszelf ontwikkelde online software die databeheer en data-uitwisseling ondersteunt. We garanderen een goed onderhouden installatie met een zekere betrouwbaarheid en helpen binnen bepaalde reactiviteitstermijnen. Ook opleiding en opvolging op afstand (bijvoorbeeld online trimmingsmetingen) zitten vervat in die overeenkomst.” KSB heeft er dus baat bij om de pompen in optimale conditie te houden om het aantal onderhoudsacties te reduceren. “Nadelen zijn er niet aan verbonden, al geef ik wel nog een algemene tip mee: zorg dat de kennisborging van de eigen installatie zoveel mogelijk binnen het bedrijf blijft. Wie zijn complete installatie in het beheer van derden geeft, loopt het risico dat hij de speelbal wordt van externen.”

Niet genoeg personeel om het zelf te doen

Bij Kebony, een chemische fabriek in Antwerpen waar hout gemodificeerd wordt, beamen ze de voordelen van deze werkwijze. Filip Van Waterschoot is technical supervisor. We vroegen hem naar zijn ervaringen: ”We hebben hier een twintigtal standaardcentrifugaalpompen, een dompelpomp en een aantal vacuümpompen die onder contract met KSB opereren. Eén van de redenen waarom we voor deze werkwijze opteren is dat we niet over genoeg personeel beschikken om het zelf te doen. Omdat zij het zeer nauwgezet opvolgen, hoeven we niet alle vervangstukken op stock te houden. Tot slot bezit de leverancier alle mogelijke kennis over zijn pompen. Het zou onbegonnen werk zijn om dat intern op hetzelfde peil te krijgen. Dat neemt niet weg dat we zelf op de hoogte blijven van alle prestaties van de pompen. Dat kan dankzij een webapplicatie. We krijgen er een overzicht van alle pompen die in het contract zitten, met een oplijsting van alle gedane en toekomstige acties. We kunnen er ook datasheets en exploded views raadplegen.”